Telewizja Planete+ wyświetlana na platformie NC+ nadaje odcinkowy film "Święte miejsca wielkich religii", powtarzając go wielokrotnie. W drugim odcinku przedstawiono historię architektury żydowskich synagog.
We fragmencie dotyczącym synagog z Hiszpanii sefardyjski Żyd zrelacjonował wydarzenia czasów średniowiecza. Cytuję z pamięci: "W roku 721 Żydzi pomogli muzułmanom podbić tereny dzisiejszej Hiszpanii i tylko dlatego podbój ten zajął im tylko trzy lata./.../ Potem, pod rządami muzułmanów i Żydów, nastąpił złoty wiek kultury na Półwyspie. /.../ Niestety chrześcijanie pokonali w XV wieku muzułmanów i na Żydów spadły prześladowania: musieli albo ochrzcić się albo emigrować, głównie do Amsterdamu."
Czy ten pan widzi arystotelesowski związek przyczynowo-skutkowy między "pomogli" a "spadły prześladowania"? I dlaczego Żydzi emigrowali do krajów chrześcijańskich a nie islamskich, skoro tam kwitła kultura i nauka?
Pytania ważne i dziś. Podobno historia uczy życia.
Andrzej Dobrowolski